Người ta thường nói ăn gì bổ nấy, nhưng không phải cứ ăn thật nhiều là đều tốt; bất cứ thứ gì cũng cần có một liều lượng nhất định. Đặc biệt là đối với trường hợp của thuốc bổ hay thực phẩm chức năng.

Thực phẩm chức năng là một dạng thực phẩm (hay sản phẩm) có tác dụng hỗ trợ (phục hồi, duy trì hoặc tăng cường) chức năng của các bộ phận trong cơ thể, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật.

Nếu như trước đây, thực phẩm chức năng được xem là “sản phẩm của người giàu” thì hiện nay với sự phổ biến của nó, thực phẩm chức năng ngày càng dễ tìm, dễ mua. Tỉ lệ thuận với độ phủ sóng đó chính là sự ngộ nhận của người tiêu dùng về thứ “thuốc tăng lực” này.

 

Nhu cầu tăng cao

Với tốc độ kinh tế phát triển liên tục thì chất lượng sống của con người ngày càng khắt khe, nhu cầu chăm sóc sức khỏe cũng theo đó mà tăng lên đáng kể. Trong vòng một thập kỷ, mức chi cho những dịch vụ y tế như nhân tăng hơn 241%. Khi so sánh giữa tương quan thu nhập và mức chi cho y tế của các nước Đông Nam Á, người Việt có tỉ lệ chi cao nhất, với chi phí chăm sóc sức khỏe chiếm tới 7,1% GDP. Đây là một tỉ lệ khá cao khi so sánh với các nước phát triển hơn như Thái Lan (4,1%), Singapore (4,9%), Malaysia (4,2%) hay Philippines (4,7%).

Theo ước tính, đến năm 2020, số lượng người có thu nhập trung bình – cao của Việt Nam sẽ còn tăng cao. Với khả năng chi trả và ý thức về sức khỏe ngày càng cao, mọi người tìm đến các loại thực phẩm chức năng nhiều hơn, con số chi trả cho thực phẩm chức năng sẽ tiếp tục tăng theo thời gian.

Những lầm tưởng tai hại

Tuy có rất nhiều ưu điểm song, không phải cứ dùng nhiều thì sẽ lợi nhiề; bất cứ thứ gì cũng có hai mặt của nó. Vậy mà, cho đến bây giờ vẫn không ít người ngộ nhận về chức năng của thực phẩm chức năng. Về bản chất, thực phẩm chức năng chỉ là sản phẩm dùng để bổ sung dinh dưỡng, nó có tính kèm theo chứ không hề có tính thay thế, nên có những người lạm dụng thực phẩm chức năng đến mức dùng nó thay cơm là một điều đáng báo động.

Thực phẩm chức năng cũng giống như một loại thuốc, cần được sử dụng một cách phù hợp, có liều lượng nhất định. Vốn dĩ thực phẩm chức năng chỉ cần bổ sung cho những đối tượng đang bị thiếu hụt một số chất do điều kiện học tập và làm việc quá sức hay do tuổi tác, bởi đối với một người bình thường, việc duy trì một chế độ di dưỡng phù hợp kết hợp với các hoạt động thể chất đã giúp cơ thể nhận được đầy đủ di dưỡng rồi.

Sức khỏe bắt đầu từ bữa ăn

Mặc dù vậy, không thể phủ nhận giá trị thực phẩm chức năng như vitamin tổng hợp hay viên dầu cá với những đối tượng nhất định, nhưng chức năng chính của chúng vẫn là lấp đầy những thiếu hụt dinh dưỡng nhỏ. Đây là thực phẩm bổ sung vi chất chứ không thể thay thế hoàn toàn cho bữa ăn hàng ngày, hay chế độ ăn uống lành mạnh.

Thực phẩm tự nhiên có những giá trị dinh dưỡng mà các loại thuốc tổng hợp khó mà sánh được. Rau xanh và trái cây chứa vitamin và khoáng chất ở dạng tự nhiên, đã được hệ tiêu hóa của chúng ta thích nghi qua hàng nghìn năm. Tương tự như vậy, so với viên dầu cá, cá tươi có chứa một lượng lớn các chất khác như protein, vitamin D và nhiều axit béo khác ở dạng liên kết mà dầu cá không có.